Cách tính doanh thu chịu thuế cho hộ kinh doanh

Hộ kinh doanh cá thể là mô hình phổ biến tại Việt Nam, được nhiều cá nhân và gia đình lựa chọn để kinh doanh do thủ tục đơn giản, linh hoạt và phù hợp với hoạt động kinh doanh nhỏ lẻ. Tuy nhiên, một trong những vấn đề khiến nhiều hộ kinh doanh quan tâm là cách tính doanh thu chịu thuế. Hiểu rõ quy định về doanh thu chịu thuế sẽ giúp hộ kinh doanh chủ động trong việc kê khai thuế, tránh vi phạm do sai sót, đồng thời có chiến lược tài chính hợp lý để tối ưu lợi nhuận. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu doanh thu chịu thuế là gì, cách xác định doanh thu để tính thuế, cũng như một số kinh nghiệm thực tiễn trong kê khai thuế cho hộ kinh doanh.

Doanh thu chịu thuế là gì?

Doanh thu chịu thuế của hộ kinh doanh được hiểu là tổng số tiền thu được từ hoạt động bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ trong kỳ tính thuế, không phân biệt đã thu được tiền hay chưa. Đây là căn cứ quan trọng để xác định mức thuế hộ kinh doanh phải nộp, bao gồm:

- Thuế giá trị gia tăng (GTGT).

- Thuế thu nhập cá nhân (TNCN).

- Các loại thuế, phí khác (nếu có), tùy vào ngành nghề kinh doanh.

Theo Thông tư 40/2021/TT-BTC, doanh thu tính thuế được xác định tùy thuộc vào phương pháp nộp thuế của hộ kinh doanh.

Cách tính doanh thu chịu thuế theo từng phương pháp nộp thuế

1. Hộ kinh doanh nộp thuế theo phương pháp khoán:

- Cách xác định doanh thu chịu thuế: Doanh thu tính thuế khoán = Doanh thu bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ thực tế.

- Nếu có nhiều ngành nghề kinh doanh, doanh thu của từng ngành nghề có thể được tính riêng và áp dụng mức thuế suất khác nhau.

Ví dụ: Một hộ kinh doanh quán ăn có doanh thu khoảng 500 triệu đồng/năm, cơ quan thuế có thể ấn định mức thuế khoán dựa trên doanh thu này. Nếu trong thực tế doanh thu thấp hơn, hộ kinh doanh cần chứng minh bằng sổ sách ghi chép hoặc chứng từ hợp lệ để điều chỉnh mức thuế.

2. Hộ kinh doanh nộp thuế theo phương pháp kê khai:

- Công thức tính doanh thu chịu thuế: Doanh thu chịu thuế = Tổng doanh thu bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ phát sinh trong kỳ

- Nếu hộ kinh doanh xuất hóa đơn, doanh thu tính thuế sẽ căn cứ theo doanh thu ghi trên hóa đơn. Nếu không xuất hóa đơn, cơ quan thuế có thể kiểm tra, đối chiếu để xác định mức doanh thu thực tế.

Ví dụ: Một hộ kinh doanh bán vật liệu xây dựng có tổng doanh thu phát sinh trong năm là 4 tỷ đồng, thì toàn bộ 4 tỷ đồng này là doanh thu chịu thuế, không quan trọng khách hàng đã thanh toán hay chưa.

Kinh nghiệm thực tiễn giúp kê khai doanh thu chính xác

1. Ghi chép sổ sách cẩn thận:

- Dù không bắt buộc lập báo cáo tài chính như doanh nghiệp, hộ kinh doanh nên ghi chép doanh thu hàng ngày để dễ dàng kiểm soát thu nhập và thuế phải nộp.

- Nếu sử dụng phần mềm kế toán hoặc ứng dụng quản lý bán hàng, việc kê khai thuế sẽ chính xác và tiết kiệm thời gian hơn.

2. Đối chiếu doanh thu thực tế với mức thuế khoán:

- Nếu doanh thu thực tế thấp hơn mức thuế khoán do cơ quan thuế ấn định, hộ kinh doanh có quyền làm đơn đề nghị điều chỉnh mức thuế.

- Nếu doanh thu cao hơn, nên chủ động kê khai đúng để tránh bị truy thu hoặc phạt vi phạm hành chính.

3. Xuất hóa đơn đầy đủ nếu cần:

Đối với hộ kinh doanh có quy mô lớn hoặc thường xuyên giao dịch với doanh nghiệp, việc xuất hóa đơn đầy đủ giúp tránh các rủi ro pháp lý và minh bạch doanh thu.

Việc tính doanh thu chịu thuế cho hộ kinh doanh phụ thuộc vào phương pháp nộp thuế, bao gồm thuế khoán, thuế kê khai. Hiểu rõ quy định về doanh thu chịu thuế không chỉ giúp hộ kinh doanh thực hiện nghĩa vụ thuế đúng quy định, tránh bị phạt mà còn tối ưu hóa chi phí và lợi nhuận. Trong thực tế, hộ kinh doanh cần chủ động ghi chép sổ sách, kiểm soát doanh thu và đối chiếu với cơ quan thuế để đảm bảo nộp thuế đúng mức. Nếu áp dụng đúng các phương pháp quản lý tài chính, hộ kinh doanh không chỉ tuân thủ pháp luật mà còn phát triển bền vững và hiệu quả hơn trong kinh doanh.