Cảnh báo từ vụ việc liên quan “kẹo rau củ K” – Kinh doanh phải tuân thủ pháp luật

Tóm tắt vụ án theo thông tin chính thức

Chiều ngày 4/4/2025, tại buổi họp báo của Bộ Công an, Thiếu tướng Nguyễn Quốc Toản – Chánh Văn phòng Bộ Công an – đã thông tin chính thức về việc khởi tố vụ án liên quan đến sản phẩm “kẹo rau củ K” do Công ty Cổ phần A.L sản xuất. Vụ việc được xác định có dấu hiệu của hành vi “Sản xuất hàng giả là thực phẩm” và “Lừa dối khách hàng”, xảy ra tại TP. Hồ Chí Minh và tỉnh Đắk Lắk.

Theo nội dung từ báo Công an Nhân dân Online đăng ngày 04/4/2025, ngày 3/4/2025, Cơ quan Cảnh sát điều tra (CSĐT) Bộ Công an đã ra Quyết định khởi tố vụ án hình sự và khởi tố bị can, đồng thời thực hiện lệnh tạm giam đối với 5 cá nhân có liên quan. Trong số đó có một số cá nhân nổi tiếng trên mạng xã hội như N.T.T.H. (hay còn được biết đến với biệt danh H.D.M.) và P.Q.L, đều là thành viên Hội đồng quản trị của Công ty Cổ phần Tập đoàn C.E.R.

Cụ thể:

- Ông N.P., Chủ tịch HĐQT Công ty CP A.L, bị khởi tố về tội “Sản xuất hàng giả là thực phẩm”, theo khoản 4 Điều 193 Bộ luật Hình sự năm 2015.

- Các cá nhân N.T.T.H (H.D.M), L.T.L, P.Q.L và L.T.C bị khởi tố về tội “Lừa dối khách hàng”, theo khoản 2 Điều 198 Bộ luật Hình sự năm 2015.

Bản chất vụ việc và dấu hiệu vi phạm pháp luật

Sản phẩm “kẹo rau củ K” được quảng bá rầm rộ trên mạng xã hội từ cuối năm 2024. Theo quảng cáo, sản phẩm này có thể "thay thế rau xanh trong bữa ăn", "một viên tương đương một đĩa rau". Những thông điệp này được phát tán thông qua các video livestream có hàng triệu lượt xem của các KOLs như H.D.M. và P.Q.L.

Tuy nhiên, một người tiêu dùng đã tự mang sản phẩm đi kiểm nghiệm và phát hiện hàm lượng chất xơ trong sản phẩm thấp hơn nhiều so với những gì được quảng cáo. Điều này đặt ra dấu hỏi lớn về tính trung thực trong việc giới thiệu và kinh doanh sản phẩm.

Cơ quan chức năng xác định hành vi quảng bá sai sự thật là có dấu hiệu lừa dối người tiêu dùng, đồng thời quy trình sản xuất và thành phần thực tế của sản phẩm bị cho là sản xuất hàng giả là thực phẩm – một hành vi đặc biệt nghiêm trọng trong lĩnh vực an toàn thực phẩm.

Quy định pháp luật liên quan

1. Về hành vi sản xuất hàng giả là thực phẩm:

Theo khoản 4 Điều 193 Bộ luật Hình sự năm 2015, người nào sản xuất hàng giả là thực phẩm thu lợi bất chính 1.500.000.000 đồng trở lên hoặc gây thiệt hại về tài sản 1.500.000.000 đồng trở lên hoặc làm chết 02 người trở lên hoặc gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này 122% trở lên, có thể bị phạt tù từ 15 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân. Ngoài ra, còn có thể bị phạt tiền, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.

2. Về hành vi lừa dối khách hàng:

Theo khoản 2 Điều 198 Bộ luật Hình sự năm 2015, người nào có hành vi gian dối trong mua bán hàng hóa hoặc cung ứng dịch vụ, làm cho khách hàng hiểu sai về sản phẩm có tổ chức hoặc có tính chất chuyên nghiệp hoặc dùng thủ đoạn xảo quyệt hoặc thu lợi bất chính 50.000.000 đồng trở lên, có thể bị phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 500.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.

3. Trách nhiệm của người kinh doanh trên mạng xã hội:

Theo quy định tại Luật An toàn thực phẩm, Luật Quảng cáo và Nghị định 15/2018/NĐ-CP, cá nhân, tổ chức quảng bá thực phẩm phải chịu trách nhiệm về nội dung quảng cáo. Việc sử dụng người nổi tiếng, người có ảnh hưởng (KOLs) để tiếp thị sản phẩm không rõ nguồn gốc, chất lượng không đảm bảo là hành vi tiềm ẩn nhiều rủi ro pháp lý, đặc biệt nếu có yếu tố gian dối.

4. Quy định của Luật Thương mại 2005:

Hoạt động thương mại, bao gồm cả việc quảng cáo, giới thiệu hàng hóa, phân phối sản phẩm qua mạng đều phải tuân thủ quy định của Luật Thương mại năm 2005 và các văn bản hướng dẫn thi hành. Luật này quy định rõ các hành vi cấm trong hoạt động thương mại, bao gồm việc gian dối trong cung cấp thông tin, gây thiệt hại cho người tiêu dùng, cũng như nghĩa vụ cung cấp thông tin trung thực, chính xác về hàng hóa.

Bài học cảnh tỉnh cho cá nhân, doanh nghiệp và người tiêu dùng

- Đối với người kinh doanh: Việc lợi dụng hình ảnh, sức ảnh hưởng để quảng cáo sai sự thật, đặc biệt trong lĩnh vực thực phẩm, không chỉ vi phạm đạo đức kinh doanh mà còn là hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng. Mọi hoạt động kinh doanh đều phải tuân thủ quy định pháp luật hiện hành, đặc biệt là Luật Thương mại, Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và các luật liên quan.

- Đối với người tiêu dùng: Cần cảnh giác trước các sản phẩm được quảng cáo rầm rộ trên mạng xã hội. Việc kiểm tra, xác minh thông tin sản phẩm trước khi sử dụng là vô cùng cần thiết để bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình.

Vụ việc liên quan đến “kẹo rau củ K” là lời cảnh báo nghiêm khắc cho mọi cá nhân, tổ chức tham gia hoạt động thương mại, đặc biệt là trong môi trường mạng xã hội. Mọi hành vi sản xuất, quảng cáo, phân phối hàng hóa đều phải tuân thủ nghiêm túc Luật Thương mại năm 2005 và các văn bản pháp luật liên quan nhằm đảm bảo sự minh bạch, công bằng và an toàn cho người tiêu dùng.