Khai thác đất rừng trái phép – Một bài học pháp lý không thể xem nhẹ

Tóm tắt vụ việc

Ngày 09/5/2025, theo thông tin từ Báo Công an Nhân dân Online, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Phú Thọ đã ra lệnh giữ người trong trường hợp khẩn cấp đối với hai đối tượng là L.H.T. (SN 2002) và H.H.L. (SN 2003), cùng trú tại huyện Thanh Sơn, tỉnh Phú Thọ, về hành vi “Vi phạm quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên”.

Cuối tháng 4/2025, H.H.L. đã mua lại hơn 1 ha đất rừng sản xuất tại xã Thạch Khoán, huyện Thanh Sơn. Sau đó, H.H.L. cùng L.H.T. bàn bạc, thuê máy xúc và ô tô để tiến hành khai thác đất tại khu vực này nhằm mục đích thu lời bất chính, hoàn toàn không có giấy phép hoặc sự cho phép từ cơ quan quản lý tài nguyên.

Trước dấu hiệu vi phạm pháp luật, Cơ quan điều tra đã tiến hành khám xét khẩn cấp nơi ở của các đối tượng, đồng thời tạm giữ toàn bộ phương tiện dùng để thực hiện hành vi khai thác trái phép. Hiện vụ việc đang được tiếp tục mở rộng điều tra để xử lý các cá nhân liên quan khác theo đúng quy định.

Phân tích dưới góc độ pháp lý

Hành vi khai thác tài nguyên trái phép của L.H.T. và H.H.L. là dấu hiệu rõ ràng của tội “Vi phạm quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên” được quy định tại Điều 227 Bộ luật Hình sự năm 2015, cụ thể: Người nào vi phạm quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên… mà không có giấy phép hoặc không đúng với nội dung giấy phép… thì bị phạt tiền từ 300 triệu đồng đến 1,5 tỷ đồng hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm (khoản 1 Điều 227).

Nếu kết quả điều tra xác định hành vi này gây thiệt hại lớn hơn (ví dụ thu lợi bất chính từ 500 triệu đồng trở lên hoặc khai thác có tổ chức), thì mức hình phạt có thể lên đến 7 năm tù theo khoản 2 của điều luật này. Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền bổ sung đến 500 triệu đồng. 

Khai thác tài nguyên – dù là cát, đất, đá hay khoáng sản – đều phải tuân thủ các quy định nghiêm ngặt của pháp luật. Việc tự ý thăm dò, khai thác không phép không chỉ gây thất thoát tài nguyên quốc gia, ảnh hưởng môi trường mà còn có thể bị xử lý hình sự với mức án không hề nhẹ.

Pháp luật không chỉ dành cho những doanh nghiệp lớn hay dự án khai thác quy mô. Dù là một mảnh đất rừng nhỏ, việc khai thác vẫn cần tuân thủ đầy đủ các quy định. Những trường hợp như vụ việc trên là lời cảnh báo rõ ràng: đừng coi thường những quy định tưởng như "xa vời", vì chỉ một hành vi thiếu hiểu biết hoặc cố tình vi phạm cũng có thể phải chịu trách nhiệm hình sự.