Đẩy mạnh sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã: Cột mốc vận hành chính quyền mới từ 01/7/2025

Tóm tắt nội dung

Tại Hội nghị giao ban công tác tháng 3, diễn ra vào chiều ngày 01/4/2025 tại Trụ sở Bộ Nội vụ, Bộ trưởng Bộ Nội vụ đã nhấn mạnh yêu cầu các đơn vị tập trung thực hiện nhiệm vụ sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh và cấp xã, cũng như tổ chức chính quyền địa phương hai cấp. Mục tiêu là trình các phương án sắp xếp cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Quốc hội trước ngày 30/6/2025. Theo kế hoạch:

- Ngày 01/7/2025 là mốc thời gian chính quyền cấp xã bắt đầu vận hành theo đơn vị hành chính mới.

- Sau ngày 30/8/2025, toàn bộ hệ thống chính trị cấp tỉnh được tổ chức lại sẽ đồng loạt vận hành.

Tác động tích cực của việc sắp xếp đơn vị hành chính và tổ chức lại bộ máy chính quyền địa phương

Việc tái cấu trúc đơn vị hành chính và hệ thống chính quyền cấp tỉnh, cấp xã là một bước đi lớn trong cải cách hành chính, tinh gọn bộ máy, tiết kiệm ngân sách và nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước. Cụ thể:

1. Tinh gọn bộ máy – tiết kiệm ngân sách nhà nước:

Khi sáp nhập các xã, phường có quy mô dân số nhỏ, địa bàn liền kề hoặc trùng lặp chức năng quản lý, nhà nước sẽ tiết kiệm được đáng kể chi phí cho bộ máy hành chính:

- Giảm số lượng cán bộ, công chức;

- Cắt giảm chi phí vận hành trụ sở, trang thiết bị, điện nước;

- Tăng hiệu quả sử dụng ngân sách để tập trung cho các dự án phục vụ dân sinh.

Giả sử, một huyện có 20 xã, sau sáp nhập chỉ còn 12 xã. Trung bình mỗi xã giảm 5–7 cán bộ, tương đương giảm hàng trăm cán bộ cấp xã trên toàn huyện – đây là con số rất đáng kể về ngân sách lương và phụ cấp.

2. Tăng cường hiệu quả quản lý nhà nước:

Khi đơn vị hành chính được tổ chức lại, chính quyền các cấp sẽ có điều kiện quản lý rộng và bao quát hơn, dễ tích hợp các nguồn lực để triển khai chính sách đồng bộ:

- Việc cấp giấy tờ, quản lý dân cư, hỗ trợ an sinh – xã hội sẽ diễn ra tập trung, ít phân mảnh.

- Các dự án đầu tư công, quy hoạch đô thị và hạ tầng kỹ thuật có thể được triển khai trên địa bàn lớn, thống nhất, tránh tình trạng chia nhỏ không hiệu quả.

Ví dụ: Hai xã liền kề cùng cần xây trường học nhưng mỗi xã thiếu quỹ đất – khi sáp nhập, chính quyền mới có thể đầu tư một trường học chất lượng phục vụ toàn bộ người dân hai khu vực.

3. Đáp ứng yêu cầu phát triển đô thị và hội nhập:

Việc sắp xếp lại đơn vị hành chính sẽ giúp đồng bộ hơn với yêu cầu phát triển đô thị hóa, tạo điều kiện thuận lợi để thu hút đầu tư, phát triển kinh tế vùng. Ngoài ra, đây cũng là bước chuẩn bị cần thiết để phù hợp với các mô hình quản lý hành chính tiên tiến đang được áp dụng tại nhiều nước.

Ví dụ: Thành phố trực thuộc tỉnh sau khi điều chỉnh địa giới hành chính có thể tiếp cận các nguồn lực đầu tư lớn hơn, triển khai mô hình “chính quyền đô thị” hiệu quả, gắn với công nghệ số và chính quyền điện tử.

Việc Bộ Nội vụ đề xuất kế hoạch sắp xếp lại đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã và tổ chức lại chính quyền địa phương là bước đi đúng đắn, phù hợp với bối cảnh phát triển hiện nay. Việc vận hành chính quyền cấp xã từ 01/7/2025 và toàn bộ hệ thống chính trị đồng bộ sau ngày 30/8/2025 sẽ mang lại những tác động tích cực trên nhiều mặt – từ hiệu quả quản lý nhà nước, tiết kiệm ngân sách, đến thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, cải thiện đời sống người dân.