Hành vi sản xuất, buôn bán sữa bột giả - một hồi chuông cảnh tỉnh về an toàn thực phẩm

Tóm tắt vụ án gây chấn động thị trường dinh dưỡng

Theo thông tin từ Báo Nhân Dân Online, đăng ngày 12/4/2025, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an vừa triệt phá thành công một đường dây quy mô cực lớn chuyên sản xuất, buôn bán và tiêu thụ sữa bột giả tại Hà Nội và nhiều tỉnh thành lân cận.

Cầm đầu đường dây là hai đối tượng có tên viết tắt là V.M.C và H.M.H, đứng tên thành lập hai công ty: CÔNG TY R.P (đặt tại khu nhà ở Him Lam, quận Hà Đông, Hà Nội) và CÔNG TY H.G (tại Khu đô thị mới Phú Lương, quận Hà Đông, Hà Nội). Dưới danh nghĩa doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh thực phẩm dinh dưỡng, nhóm này đã tổ chức sản xuất sữa bột giả dưới nhiều nhãn hiệu khác nhau, đánh vào tâm lý người tiêu dùng có nhu cầu đặc biệt như: người tiểu đường, suy thận, phụ nữ mang thai, trẻ sinh non, thiếu tháng…

Từ tháng 8/2021 đến nay, các đối tượng đã tung ra thị trường hơn 573 nhãn hiệu sữa bột giả với thành phần công bố "cao cấp" như chiết xuất tổ yến, đông trùng hạ thảo, macca, óc chó… nhưng thực tế không chứa các chất này. Thay vào đó, chúng sử dụng nguyên liệu kém chất lượng, pha thêm phụ gia và sản phẩm có chất lượng dinh dưỡng chỉ đạt dưới 70% so với công bố.

Ngoài hai công ty chính là nơi trực tiếp sản xuất, các đối tượng còn lập ra 9 công ty “vệ tinh”, liên doanh với các cá nhân khác để đăng ký công bố nhãn hiệu và phân phối sản phẩm ra thị trường. Trong vòng 4 năm, đường dây này đã tiêu thụ lượng sữa giả khổng lồ, thu về gần 500 tỷ đồng.

Cơ quan điều tra đã khởi tố, bắt tạm giam 2 đối tượng chủ mưu cùng 6 bị can khác, đồng thời làm rõ nhiều vi phạm nghiêm trọng trong công tác kế toán, tài chính của các công ty liên quan.

Hành vi sản xuất, buôn bán sữa bột giả bị xử lý thế nào theo pháp luật?

Theo khoản 4 Điều 193 Bộ luật Hình sự năm 2015, “Sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, phụ gia thực phẩm” có hình phạt nặng nhất đối với tội danh này là tù chung thân hoặc từ 20 năm tù trở lên nếu thuộc một trong các trường hợp:

- Thu lợi bất chính từ 1,5 tỷ đồng trở lên;

- Gây thiệt hại về tài sản từ 1,5 tỷ đồng trở lên;

- Làm chết từ 02 người trở lên;

- Gây thương tích hoặc tổn hại sức khỏe cho 2 người trở lên, với tổng tỷ lệ tổn thương từ 122% trở lên.

Như vậy, với doanh thu gần 500 tỷ đồng từ việc tiêu thụ sữa bột giả – nếu kết quả điều tra xác minh nhóm đối tượng đã thu lợi bất chính trên 1,5 tỷ đồng – thì hành vi này có thể cấu thành tình tiết định khung tăng nặng mức cao nhất theo quy định pháp luật hình sự hiện hành.

Góc nhìn pháp luật và đạo đức xã hội

Sản xuất, buôn bán thực phẩm giả – đặc biệt là sữa bột dành cho người bệnh và trẻ nhỏ – là hành vi vừa vi phạm pháp luật hình sự, vừa vi phạm đạo đức kinh doanh một cách nghiêm trọng. Hành vi này không chỉ làm xói mòn niềm tin của người tiêu dùng, mà còn đe dọa trực tiếp đến tính mạng và sức khỏe cộng đồng, nhất là những người dễ tổn thương như bệnh nhân, thai phụ, trẻ sơ sinh.

Việc sản xuất và bán hàng giả vốn đã là một hành vi vi phạm pháp luật, nhưng khi hàng giả đó lại là thực phẩm dinh dưỡng – thứ gắn liền với sự sống – thì hậu quả có thể trở nên không thể khắc phục.

Từ vụ việc của nhóm đối tượng do V.M.C và H.M.H cầm đầu, có thể thấy lỗ hổng quản lý trong công tác kiểm tra, giám sát sản xuất và công bố thực phẩm chức năng tại Việt Nam. Đồng thời, cũng là lời cảnh báo đến người tiêu dùng cần tỉnh táo trong lựa chọn sản phẩm uy tín, có nguồn gốc rõ ràng, có kiểm nghiệm chất lượng. Pháp luật cần tiếp tục xử lý nghiêm minh các hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả là thực phẩm, vì đây là hành vi đe dọa trực tiếp đến an ninh sức khỏe cộng đồng. Mỗi bản án nghiêm khắc không chỉ là sự trừng trị thích đáng, mà còn là lời cảnh tỉnh mạnh mẽ đến những ai còn đang manh nha thực hiện những hành vi tương tự.