Khi bản năng làm mẹ bị biến dạng: Một góc nhìn từ pháp luật và tâm lý học tội phạm

Tóm tắt vụ việc gây chấn động

Theo thông tin từ Báo Công an Nhân dân Online, đăng ngày 06/4/2025, Cơ quan Cảnh sát Điều tra Công an tỉnh Quảng Nam đã ra quyết định khởi tố bị can và bắt tạm giam T.T.T.N. (SN 1981, trú tại thị trấn Hà Lam, huyện Thăng Bình) về hành vi giết người. Nạn nhân được xác định là cháu N.V.H. (SN 2017), con ruột của bị can.

Vụ việc được phát hiện khi Công an tỉnh Quảng Nam thực hiện chỉ đạo của lãnh đạo Bộ Công an về rà soát các vụ án tạm đình chỉ. Qua đó, các dấu hiệu bất thường trong cái chết của các con N. đã được làm rõ. Trước đó, chồng N. mất năm 2019, và hai người con lần lượt tử vong trong các năm 2021 và 2023. Đặc biệt, cả hai cháu nhỏ đều có hợp đồng bảo hiểm nhân thọ đứng tên người mẹ là người thụ hưởng, với số tiền lên đến 4,4 tỷ đồng.

Căn cứ vào tài liệu điều tra, vào khoảng 22h ngày 2/1/2023, cháu H. tử vong trong nhà vệ sinh tại nhà riêng. Cơ quan điều tra xác định người mẹ, T.T.T.N., đã ra tay sát hại con trai mình để trục lợi bảo hiểm.

Hiện vụ án vẫn đang được tiếp tục điều tra làm rõ.

Khía cạnh pháp luật: Trách nhiệm hình sự và dân sự

- Hành vi của T.T.T.N. có dấu hiệu của tội giết người theo Điều 123 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017, với tình tiết tăng nặng là giết người dưới 16 tuổi, vì động cơ đê hèn để trục lợi bảo hiểm. Theo quy định, hình phạt cho tội danh này có thể lên đến tử hình. Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị trách nhiệm dân sự trong việc bồi thường tổn thất tinh thần cho người thân của nạn nhân (ví dụ như ông bà nội, anh em ruột...), và mất quyền hưởng bảo hiểm nếu hành vi phạm tội liên quan đến mục đích trục lợi.

- Theo Luật Kinh doanh bảo hiểm, người được thụ hưởng không được nhận tiền bảo hiểm nếu cố ý gây ra cái chết cho người được bảo hiểm.

Vụ án này không chỉ là một vụ giết người thông thường mà là bi kịch đạo đức và lương tâm, khi người mẹ lại trở thành kẻ sát hại chính con ruột của mình. Đây là điều mà bất kỳ ai trong xã hội cũng khó có thể lý giải hay chấp nhận. Nỗi đau không chỉ dành cho gia đình mà còn lan rộng trong dư luận bởi tính vô nhân tính và tính toán lạnh lùng của kẻ gây án.

Tâm lý học tội phạm: Khi lòng tham lấn át tình mẫu tử

Nhìn từ góc độ tâm lý học tội phạm, hành vi của T.T.T.N. đặt ra nhiều câu hỏi: Vì sao một người mẹ có thể ra tay sát hại chính con đẻ của mình? Điều gì dẫn đến sự suy đồi nhân cách ở mức độ này?

Tâm lý học tội phạm tại các nước như Mỹ gọi hiện tượng này là "Filicide for profit" – giết con vì lợi ích tài chính, một dạng hiếm gặp nhưng cực kỳ nguy hiểm. Những người phạm tội trong trường hợp này thường không có biểu hiện bất thường rõ rệt, sống hòa nhập bình thường, nhưng có xu hướng lạnh lùng, toan tính và thiếu đồng cảm. Một số chuyên gia còn cho rằng đây là biểu hiện của rối loạn nhân cách chống đối xã hội (ASPD), hay ở mức độ nặng hơn là tâm thần nhân cách (psychopathy).

Từ góc độ luật pháp và tâm lý, vụ án này là một hồi chuông cảnh tỉnh về tác động của lòng tham, sự cô lập, mất cân bằng tâm lý và thiếu thấu hiểu trong đời sống gia đình. Việc giám sát, hỗ trợ tâm lý, và quản lý tài chính của người thân, đặc biệt là sau biến cố như mất chồng, mất con... là điều mà xã hội, cộng đồng cần quan tâm sâu sát hơn, để phòng ngừa những hành vi phi nhân tính tái diễn.